هدف اصلی فیلتر هوای موتور خودرو این است که اطمینان حاصل کند که اقلام آلوده کننده بزرگ مانند برگ ها، حشرات، گرد و غبار، زباله ها و سایر اجسام خارجی وارد نقاط حساس موتور نمی شوند. فیلتر هوا همچنین از ورود مواد حساسیت زا مانند گرده به سیستم در فصل بهار جلوگیری می کند.

مانند هر قسمت دیگر خودرو، فیلتر هوای موتور باید در طول زمان تغییر کند. از آنجایی که فیلتر تمایل به جمع آوری مقدار زیادی گرد و غبار، زباله و سایر انسدادها دارد، فیلتر به مرور زمان مسدود می شود. هنگامی که فیلتر هوا مسدود می شود، جریان هوا از موتور خودرو مسدود می شود و باعث می شود کارایی آن کمتر شود. در بیشتر موارد، فیلتر هوای کثیف ممکن است به اندازه یک لاستیک کم باد شده، بر mpg تأثیر نگذارد، اما می‌تواند قدرت موتور را بیش از حد نیاز مصرف کند. اگر با فیلتر هوای موتور مسدود شده به رانندگی ادامه دهید، می تواند باعث خرابی سایر قسمت های موتور شود و بر قابلیت رانندگی خودرو شما تأثیر بگذارد. در موارد شدید (نادر)، موتور شما ممکن است به دلیل مخلوط نادرست هوا/سوخت دچار خفگی و داغ شدن بیش از حد شود.

متخصصان خودرو معمولاً پیشنهاد می کنند که فیلتر هوای خود را هر 5 هزار کیلومتر با هر تعویض روغن تعویض کنید. با این حال، نمی‌توانید لحظه یا تاریخ دقیقی را هنگام تعویض فیلتر هوا مشخص کنید. عملکرد فیلتر هوا می تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد، از جمله: